Rosyjski pisarz Wasilij Grossman w „Życie i los” napisał”: „Wartość nauki polega na szczęściu, które ona przynosi ludziom. […] Odkrycia naukowe same w sobie są najwyższą wartością! Doskonalą człowieka bardziej niż kotły parowe, turbiny, lotnictwo i cała metalurgia od Noego do naszych czasów. Duszę doskonalą, duszę!”. Niewątpliwie nauka to pojemne pojęcie, w którym znaleźć można wiele dziedzin. Jest bardzo ważna dla rozwoju ludzkości. Jedno jest jednak pewne, do mówienia o niej potrzebna jest duża wiedza, znajomość terminologii i nadążanie za nieustannymi zmianami. Wie o tym każdy tłumacz specjalizujący się w przekładach tekstów naukowych, który zapytane o trudność przekładania tego typu materiałów zapewne odpowie wam – to wymagające pole, dla zaznajomionych z tematem i doświadczonym w tych „trudach”.
Zastanawiasz się, gdzie można znaleźć wysokiej klasy tłumacza wyspecjalizowanego w tłumaczeniu tekstów naukowych? Do właściwego specjalisty najprościej dotrzeć przez sieć kontaktów renomowanego biura tłumaczeń.
Nauka to coś niezwykle fascynującego, ale i trudnego. Można powiedzieć, że we współczesnym świecie jej oficjalnym językiem jest angielski. Niemniej wiele przypadków pokazuje, że wyniki badań naukowych, artykuły naukowe czy inne publikacje niezbędne są w innych językach. Tutaj pojawia się więc potrzeba pojawiania się kogoś, kto zająłby się przekładem. Takimi osobami są tłumacze specjalizujący się w tekstach naukowych. Bardzo często są to naukowcy obeznani z tematem, swobodnie poruszający się po terminologii branżowej i potrafiący przygotować wysokiej klasy przekład. Profesjonalizm tych ekspertów jest tak ważny bowiem jedno przekręcone słowo może doprowadzić do poważnego przekłamania, błędów i innych problemów.
Każdy, kto ma potrzebę przygotowania przekładu naukowe powinien wystrzegać się kwestii tj.:
samodzielnego tłumaczenia,
polegania na amatorach,
native speaker nie równa się byciu zawodowym tłumaczem,
stawianiu na tłumaczenie maszynowe typu Google Tłumacz.
Co sprawia, że teksty naukowe są tak trudne do przekładania?
Język naukowy ma charakter techniczny, co wiąże się z tym, że może być trudny do przekazania w różnych językach,
pewne koncepcje mogą nie istnieć w kulturze docelowej grupy odbiorców, co przekłada się na to, że naprawdę starannie trzeba dostosować pomysły,
informacje muszą być tak zwięzłe, jak to możliwe, z możliwie najmniejszą ilością niejasności, niejednoznaczności czy powtórzeń. A wszystko po to, aby nie wywołać nawet najmniejszego zamieszania w odbiorze tekstu przed jego docelowego odbiorcę,
obrazy, w tym wykresy, diagramy i inne muszą być zlokalizowane i sformatowane dla odpowiednich odbiorców.
Tłumacze naukowi w swojej codziennej pracy zmagają się więc z takimi wyzwaniami jak różnice w strukturze zdań, gramatyce czy ogólnej strukturze i stylistyce tekstów, sprawy lokalizacyjne związane ze stylami czytania miar jednostek, brak jednolitej terminologii, rozbieżności między skrótami, dialekty używane przez ludzi na całym świecie. Tak naprawdę to czubek góry lodowej, którym pragniemy tylko zasygnalizować ogrom pracy i drobiazgowości, jakiej wymaga przekład tekstów naukowych od osób nimi się zajmujących.
Kim powinien być tłumacz tekstów naukowych?
Profesjonalny lingwista z wieloletnim doświadczeniem,
osoba z doświadczeniem merytorycznym w konkretnej dziedzinie naukowej,
najlepiej ekspert merytoryczny, czyli naukowiec,
osoba swobodnie poruszająca się w świecie określonych terminów, przepisów lub wytycznych.
Tłumacz tekstów naukowych powinien odznaczać się profesjonalizmem, dbałością o każdy nawet najdrobniejszy detal, umiejętnością fachowego i możliwie najbardziej jasnego przedstawiania pojęć, słów i ogólnego przekazu materiału źródłowego.
Techniki tłumaczenia tekstów naukowych
Stawiaj na jasne i możliwie najdokładniejsze przekłady tekstu źródłowego.
Czytaj tekst źródłowy z prawdziwą wnikliwością, aby wychwycić możliwe błędy merytoryczne i ustrzec przed nimi twojego odbiorcę docelowego.
Wybieraj najwłaściwszą strukturę i znaczenie słów. Tam, gdzie masz prawdziwe niejasności, których nie możesz sam rozwikłać, skonsultuj się z autorem lub klientem.
Stale się doskonal nie tylko przez tłumaczenie, ale i regularne czytanie dużej ilości różnego rodzaju publikacji naukowych.
Zwracaj szczególną uwagę na liczby i symbole, tutaj każdy szczegół ma znaczenie, które może dosłownie wywrócić do góry nogami znaczenie materiału, nad którego przekładem pracujesz.
Bądź profesjonalistą do końca, zanim wyślesz tekst dalej, ponownie go dokładnie przeczytaj i sprawdź czy nie ma w nim jakichkolwiek błędów, przeinaczeń czy nieścisłości.
Teksty naukowe to wiele dziedzin i różnego rodzaju materiały tekstowe. Nie zapominaj, że każdy z nich wymaga innego stylu i formalności. Szukając tego najwłaściwszego zawsze miej na uwadze jego odbiorcę.